بنا بر اعلام مراجع رسمی، از آنجایی که هنوز هیچ دارویی برای درمان قطعی بیماران شناسایی نشده و هیچ واکسنی برای پیشگیری از ابتلا به مرحله استفاده برای عموم نرسیده است، تنها راه کاهش همه‌گیری و گسترش این ویروس رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی از جمله حفظ فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک است که وظیفه‌ای همگانی قلمداد می‌شود.
باید تمام مفاهیم در سایه سلامت عمومی بازتعریف شود
در این زمینه، آیت‌الله احمد مبلغی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه کرونا در طبیعت خود ویژگی‌هایی دارد که نمی‌توانیم با آن مانند بیماری‌های شناخته شده دیگر برخورد کنیم، می‌گوید: پیامدهای این بیماری بسیار استثنایی، عجیب و بی‌سابقه است و عناصر و مؤلفه‌هایی که به این بیماری هویت بخشیده‌اند ویژه هستند و نظیر ندارند.
او اضافه می‌کند: این بیماری نگاه بشریت را به بهداشت و سلامت عمومی تغییر داده است. کرونا سبب شده سلامت عمومی از جایگاهی که پیش‌تر در نگاه و تعریف بشر داشته فراتر رفته و از آن به عنوان یکی از زیرساختی‌ترین وضعیت‌های بشری یاد شود به گونه‌ای که اگر سلامت به هم بخورد، سلامت عمومی با تهدید و خطر کرونا مواجه شده و به مخاطره می‌افتد. کرونا بر آداب و رسوم دینی، اقتصاد سنتی، فرهنگ و روابط اجتماعی خرد و کلان خانوادگی نیز تأثیر منفی گذاشته و حالا تمام مفاهیم در سایه سلامت عمومی نیازمند بازتعریف جدید است.
عضو مجلس خبرگان رهبری تصریح می‌کند: در متون اصلی دین ما اندیشه‌هایی وجود دارد که در آن‌ها مخاطره‌آمیز بودن تهدید سلامت عمومی منعکس شده است اما بر اساس تجربیات خود به آن سمت نرفته‌ایم. به طور نمونه امام علی(ع) هنگامی که جامعه دچار قحطی شده بود و تمام مردم نگران بودند در قالب دعایی فرموده است که «فَقَدْ أَشْرَفَتِ الْأَبْدَانُ عَلَی الْهَلَاکِ وَ إِذَا هَلَکَتِ الْأَبْدَانُ هَلَکَ الدِّینُ» یعنی جسم‌های انسان‌ها در حالت نابودی قرار گرفتند و اگر بدن‌ها هلاک شود، دین هم هلاک می‌شود؛ جمله‌ای بسیار زیبا و پرمعنا که باید در دنیای امروز و با وجود کرونا به آن توجهی ویژه داشته باشیم.
سلامت عمومی از مهم‌ترین زیرساخت‌ها برای تمام پدیده‌هاست
استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم اظهار می‌کند: این فرموده یعنی سلامت عمومی بسیار مهم است و نباید در سیاست‌ها، راهبردها و نگاه‌هایمان به بهداشت عمومی، حفظ سلامت انسان‌ها و... نگاهی دست چندم داشته باشیم. توجه به سلامت عمومی جزو مهم‌ترین زیرساخت‌های حیات‌بخش برای تمام پدیده‌ها حتی پدیده دین‌داری است و اگر صحت بدن‌ها از دست رفت، دین هم از دست می‌رود.
آیت‌الله مبلغی یادآور می‌شود: باید توجه کنیم که طبق گفته متخصصان امر، کرونا طبیعت ویژه‌ای دارد و با سرعت بسیار زیادی بین مردم سرایت پیدا می‌کند؛ در صورت رعایت نکردن موارد بهداشتی ممکن است یک فرد بیمار چند نفر را مبتلا کرده و چون این چند نفر در جامعه هستند موجی از بیماری ایجاد شود؛ موجی که به شدت دامنه آن گسترده می‌شود تا جایی که ملاحظه می‌کنیم روزانه بیشتر از 400 نفر در کشور فوت می‌شوند. در چنین هنگامه‌ای اگر فردی به کرونا مبتلا شد و یا حتی بدون علامت، ناقل بود باید بسیار مراقب باشد، زیرا برخلاف تصور برخی، ابعاد حقوقی و شرعی بر آن مترتب است.
مکلف به رعایت دستورهای ستاد ملی مبارزه با کرونا هستیم
همچنین آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست در گفت‌وگو با ما، با بیان اینکه رعایت اصول بهداشتی و مصوبات ستاد ملی مبارزه با کرونا، از نظر فقهی مسئله پیچیده‌ای نیست، می‌گوید: حکم خداوند کاملاً روشن است و هیچ اختلافی هم در آن وجود ندارد. هر انسانی مکلف است حافظ جان خود باشد، نه فقط جان بلکه باید از هر چه تهدیدی برای او محسوب می‌شود نیز خود را حفظ کرده و در معرض خطر قرار ندهد. اگر پای دیگران به میان بیاید هم حکم تکلیفی مطرح می‌شود یعنی واجب است و حکم وضعی یعنی زمان و شکل خاص آن را باید کارشناسان تعیین کنند؛ مانند زدن ماسک، استفاده از وسایل شوینده و برطرف‌کننده ویروس کرونا یا رعایت فاصله اجتماعی و... که متخصصان آن‌ها را مشخص کرده و شریعت نیز آن‌ها را تأیید می‌کند.
استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم، با بیان اینکه از نظر فقهی برای حفظ جان خود و هم برای حفظ جان دیگران مکلف به رعایت دستورات وزارت بهداشت و ستاد ملی مبارزه با کرونا هستیم، اضافه می‌کند: این توهم که فردی بگوید جان خودم است و دوست دارم آن را در معرض تهدید قرار دهم، استدلال درستی نیست؛ در این مورد استثنا هم نداریم. عزاداری‌ها، عروسی‌ها، زیارت‌ها و... مواردی نیست که به واسطه آن‌ها بتوان حکم الهی را کنار گذاشت.
آیت‌الله علیدوست تصریح می‌کند: اگر شخصی موجب سرایت بیماری شود و مشخص شود این سرایت به خاطر عدم رعایت موازین و دستورات بهداشتی فرد بوده به طور نمونه ماسک نزده، مسافرت رفته و بیماری را به دیگری منتقل کرده، مسئولیت بر گردن اوست؛ البته ممکن است که در فرایند اثبات مشکلاتی پیدا شده و نشود به راحتی آن را ثابت کرد، اما اگر ثابت شود، بین اینکه شخص از طریق انتقال و ابتلا به ویروس کرونا توسط فردی فوت شده باشد یا از طریق حل سم در آب آشامیدنی او، فرقی نیست.
نظر شما